Datowanie pianina, fortepianu lub fisharmonii

Próbując datować stare instrumenty klawiszowe, musimy pamiętać o kilku istotnych faktach i wydarzeniach, które obowiązkowo mają wpływ na ich datowanie.

Oczywiście, ustalić rok produkcji pianina czy fortepianu najlepiej w sposób opisany pod linkiem – ale, jak się uprzeć, można co-nieco

1. Jeżeli mamy w fortepianie lub pianinie struny z nawojem miedzianym (czerwonym), instrument ten wyprodukowano po roku 1880. Ewentualnie struny mogą być nieoryginalne.

2. Jeżeli skala naszego instrumentu (fortepianu lub pianina) zaczyna się od A subkontroktawy, instrument wyprodukowano po roku 1850.

3. Jeżeli skala naszego instrumentu (fortepianu lub pianina) kończy się górnym C (a liczba klawiszy równa się 88), instrument powstał nie wcześniej, niż w roku 1890.

4. Jeżeli w pianinie mamy tylko jeden pedał, powstało ono nie później niż w roku 1870.

5. Jeżeli w fortepianie mamy bogato rzeźbiony drewniany pulpit (“nutnik”), powstał on nie wcześniej, niż w roku 1860.

6. Jeżeli posiadamy “niezwykle zabytkowe” pianino, prawie na 100% nie może ono pochodzić sprzed roku 1845. Chyba że to nie jest pianino.

7. Jeżeli posiadamy “bardzo starą” fisharmonię, to raczej na pewno nie może ona pochodzić sprzed 1880 roku. Górna granica produkcji fisharmonii istniejących w Polsce to rok 1939. W innych krajach Europy fisharmonie produkowano do lat 1970-ych, po czym wyparły je organy elektryczne.

8. Jeżeli mamy fortepian z krzyżowym układem strun, data jego powstania nie jest wcześniejsza, niż rok 1880. Odpowiednio, fortepian prostostrunowy nie powstał później, niż w roku 1885.

9. Jeżeli mamy fortepian z mechaniką wiedeńską, nie mógł on powstać później, niż w roku 1920. (Według innych informacji, fortepiany wiedeńskie produkowano nawet w latach 30-ych, jednak w większości ich produkcji zaprzestano po I wojnie światowej).

10. Jeżeli pianino ma układ prostostrunowy, powstało przed 1875 rokiem. Pianino z układem krzyżowym nie może być starsze, niż z roku 1870.

11. Jeżeli pianino jest górnotłumikowe, powstać musiało przed rokiem 1915, a raczej na pewno przed 1905 (nie wliczamy w to instrumenty egzotyczne, np. angielskie). Z kolei, dolnotłumikowe systemy były znane znacznie wcześniej, lecz używane na mniejszą skalę.

12. Jeżeli pianino posiada mechanikę “Isermann, Hamburg”, powstało ono najpóźniej w roku 1908. Od stycznia 1909 Isermann stał się częścią Langera (tego z Berlina i Lubina).

13. Jeżeli nad kołkami pianina mamy “fabrycznie” napisane nazwy dźwięków (C, C#, D…), pianino pochodzi sprzed 1880 roku. W późniejszym okresie tych pomocnych oznaczeń nie wiedzieć czemu umieszczać zaprzestano. Zdarzają się jednak wyjątki, sięgające nawet 1895 roku.

14. Jeżeli fortepian nie ma pełnej ramy metalowej (żeliwnej), pochodzi sprzed roku 1890. Pełnometalowe ramy wskazują z kolei na rok powstania powyżej 1870 w przypadku instrumentów niemieckich i angielskich, 1850 – amerykańskich i 1890 – austriackich i wszystkich typu “wiedeńskiego”.

15. Jeżeli mamy zabytkowy rosyjski fortepian, powstał on przed rokiem 1914. W czasie I wojny Rosjanie z Polski uciekli (przepraszam, “udali się na bieżeństwo“) i importu fortepianów stamtąd zaprzestano raz na zawsze.

16. Jeżeli mamy na pianinie (fortepianie) medale, listę miast, jakieś roczniki – pianino mogło powstać najwcześniej ostatniego podanego na takich medalach roku. Jednak mogło powstać i 10 lat później (stąd tego rodzaju “informacje wewnętrzne” jedynie ustalają dolną granicę możliwego roku produkcji).

17. Prawdopodobnie żaden fortepian, fisharmonia czy pianino nie mogło powstać w latach 1915-18 oraz 1930-34. Pierwszy zakres dat – to I Wojna Światowa, kiedy choćby w Niemczech nie tylko zaprzestano produkcji fortepianów, lecz rozpoczęto akcję rekwirowania wszystkich możliwych metali na ziemiach okupowanych. Rekwirowano dzwony, piszczałki organów, rzeźby itp. Drugi zakres – to lata światowego kryzysu ekonomicznego, kiedy nie tylko szalała inflacja i bezrobocie, lecz ludzie (a nawet instytucje) stali się zupełnie niewypłacalni. Produkcja zamarła na całym świecie. Dodatkowo wówczas poległa większość niemieckich lub austriackich firm produkujących instrumenty muzyczne, a te, którym cudem udało się przetrwać, nie produkowały nowych instrumentów, ani nie mogły sprzedać wcześniej wyprodukowanych, zapełniających magazyny.

Podane powyżej fakty – to tylko ogólny przyczynek do kwestii datowania zabytkowych instrumentów klawiszowych, niewyczerpujący ani wszystkie możliwości, ani wszystkie wyjątki.

Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:

  • fortepiany wiedeńskie (9)
  • roczniki pianin (4)
  • datowanie pianin (3)
  • isermann hamburg pianino (3)
  • Isermann hamburg (2)
  • fisharmonia z lat 1890 (2)
  • pulpit do fortepianu (2)
  • arspolonica datowanie (2)
  • pianino na granicy (2)
  • HERY RAJAONARY RAMA PIANINA (2)
  • stare pianino w ukladzie prostym (2)
  • pianino isermann hamburg (2)
  • rama żeliwna pianina (2)
  • pianino 1845 rok produkcji (1)
  • pianino nocturno budowa (1)
  • pianino prais hamburg (1)
  • pianino austriackie z 1890 (1)
  • pulpity na fortepian (1)
  • zabytkowe pianina żeliwna rama (1)
  • wycena fortepianu 1845 (1)
  • TOGA ETO SAMBAVA NY FILOHA PIRENENA HERY RAJAONARY RAMA PIANINA (1)
  • szerokość pianina accord (1)
  • Powstanie pianina (1)
  • rama żeliwna fortepianu (1)
  • rama w pianinie metal (1)
  • rama do fortepianu (1)
  • pianina zabytek (1)
  • pianina datowanie (1)
  • pianina austriackie nazwy (1)
  • etiuda b moll czjkowski (1)
  • drewniany pulpit do fortepianu (1)
  • datowanie wieku fortepianu (1)
  • Datowanie pianina fortepianu i fisharmonii (1)
  • datowanie pianina arspolonica (1)
  • datowanie fortepianów (1)
  • darmowa wycena fisharmonii Ars Polonica (1)
  • b isermann Hamburg (1)
  • FILOHA HERY RAJAONARY RAMA PIANINA (1)
  • fisharmonia pianino fortepian (1)
  • metal rama w fortepianie (1)
  • ars polonica po 1890 (1)
  • historia produkcji pianin (1)
  • HERY RAJAONARY RAMA PIANIN (1)
  • górne c pianino (1)
  • fortepian na pulpit (1)
  • fortepian 1890 (1)
  • fisharmonia rok 1880 (1)
  • arspolonica wiek pianina isermann (1)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *