Mając w domu czynny instrument muzyczny, musimy pamiętać, jak bardzo delikatnym i skomplikowanym jest mechanizmem.
Zaryzykowałbym stwierdzenie, że taki instrument bliski jest żywemu organizmowi. Pozostawienie go bez opieki może doprowadzić do czegoś w rodzaju wyczerpania głodowego, z kolei nadmierna eksploatacja doprowadzi do znacznego zużycia i starości – nie wiekowej, lecz funkcyjnej.
Jakiej minimalnej troski potrzebuje domowe pianino lub fortepian?
Odpowiedniego ustawienia i zapewnienia stałego klimatu.
Taki instrument boi się przeciągów – narażenie go na nie negatywnie będzie wpływało na trwałość stroju.
Nie należy stawiać instrumentu obok kaloryferu – fortepian to jednak nie kot, który lubi się wygrzewać w cieple. Kaloryfer skutecznie wysuszy drewno, które może popękać lub zmienić swoje właściwości fizyczne i akustyczne. Jak najdalej od kaloryferu!
Na pianino (fortepian) nie powinno bezpośrednio padać światło słoneczne. Pozostawi ono ślad na politurze, instrument w tym miejscu wyblaknie, czasem w stopniu bardzo istotnym.
Nie należy ustawiać instrument pod oknem również z innego względu – przeciągi, nawiew zimnego lub wilgotnego powietrza z ulicy. Jak najmniej wiatrów, deszczu i śniegu!
Minimalną trwałość stroju można i trzeba zapewnić prostym, lecz skutecznym sposobem: do pianina należy wstawić dwa litrowe słoiki z wodą. W tym celu należy zdjąć płytę zewnętrzną nad pedałami i na wolnym obszarze te słoje umieścić, po czym pokrywę zamknąć z powrotem. Średnio po dwóch tygodniach woda w słoikach wyparuje, więc należy ją wymienić. To jest działanie absolutnie konieczne, zwłaszcza zimą, gdy podgrzewane powietrze w pomieszczeniu jest stanowczo za suche dla naszego instrumentu. Zatem nie należy się uspokajać po jednorazowym wyczynie wstawienia słoików, lecz nastawić się na ich regularną wymianę.
W fortepianie nie ma miejsca na słoiki, lecz w tym przypadku pod fortepian można wstawić miskę lub wazon z wodą – a jej wymiana będzie jeszcze prostsza, niż w pianinie. Uwaga na małych domowników! – zwłaszcza koty uwielbiają pić wodę z nietypowych źródeł, tak więc wody tej co najmniej musi być dużo, a sprawdzenie jej stanu musi być regularne.
Kiedyś byłem świadkiem absolutnie nagannego sposobu na “nawilżenie” fortepianu: ktoś rozpryskiwał nieduże ilości wody nad strunami. To jest niedopuszczalne: bezpośredni kontakt z wodą jest dla instrumentu rujnujący. Zardzewiałe struny, wypaczona płyta rezonansowa, pleśń – to sprawi, że fortepian będzie się kwalifikował do remontu.
Należy również pamiętać, że pianino / fortepian – to nie podstawka pod kwiaty, ani pod świątecznego szampana! Nie mówię o zarysowaniu pokrywy lub pozostawieniu “kołek” po doniczkach / wazonikach – mówię o niszczącym działaniu wody, która, niezauważenie przelana – zrobi istne spustoszenie w naszym instrumencie. Przeciętny właściciel pianina nawet nie jest w stanie sobie wyobrazić, jak bardzo może uszkodzić swój instrument.
Popatrzmy na poniższe zdjęcia. Otóż na pianinie stał wazonik z kwiatkami, który niezauważalnie się przewrócił. Woda nie tylko zniszczyła fornir zewnętrzny do stopnia jego odwarstwienia (niestety, nie mam zdjęcia do wglądu), ale dostała się również do środka, powodując wypaczenie drewna pokrywy, zardzewienie zawiasu, a co gorsze – zardzewienie kołków (będą do wymiany!) i popękanie strun.
I tak oto znakomite, pełnosprawne pianino poprzez jeden nieszczęsny wazonik stało się trwałym inwalidą. Dlaczego trwałym? Bo zamienione struny będą niczym protezy – będą miały inne właściwości fizyczne, a co za tym idzie – akustyczne. Będą inaczej się zachowywały (np. rozstrajały), niż struny oryginalne, będą inaczej brzmiały.
Przeciętny właściciel pianina lub fortepianu rzadko kiedy otwiera wnętrze instrumentu. Może nawet nie wiedzieć, że w środku jest siedlisko moli. Mól jest nie tylko problemem dla ubrań – potrafi skutecznie zniszczyć również pianino czy fortepian. Świetną pożywką dla moli są części miękkie instrumentu – filce, futrówka, sukno. Mól może na amen zniszczyć tak same młotki, jak i tłumiki, moderator, podkładki, istotne elementy mechanizmów, miękkie regulatory itp., przez co granie na instrumencie stanie się niemożliwym. Mole w ogóle ciężko wytępić, zaś w pianinie / fortepianie sprawę dodatkowo komplikuje złożoność i miniaturowość mechanizmu, uniemożliwiająca choćby dokładne jego odkurzenie. Wyczyszczenie fortepianu bądź pianina z moli oznacza konieczność rozkręcenia mechanizmu i jego ręczne czyszczenie – co bezwzględnie należy zostawić fachowcom. Co do ogólnych zasad walki z molami – niestety nie mogę tu służyć doświadczeniem, gdyż nigdy z tym walczyć nie musiałem. Trudno mi też określić skuteczność środków antymolowych dostępnych w sprzedaży, tak samo jak i licznych środków “ludowych” – lawendy, woreczków z naftaliną czy kamforą, skórek cytryny, piołunu (bylicy) itp.
Jeszcze większym, niż mole, problemem mogą być drewnojady (korniki, kołatki), spotykane zwłaszcza w instrumentach zabytkowych. One nie tylko dziurawią części drewniane fortepianu, co sprawia, że instrument zaczyna przypominać durszlak, one mogą również się przerzucić na inne drewniane sprzęty domowe, jak również na książki. Jednym ze skutecznych sposobów na drewnojady jest zagazowanie, niemożliwe do przeprowadzenia w domu, tak więc należy się liczyć z transportem instrumentu w stosowne miejsce. Lecz gazowanie nie poprawi stanu technicznego przeżartego instrumentu, nie przywróci mu właściwości fizycznych i akustycznych, nie zmniejszy kruchości drewna. Do tego już potrzebna jest konserwacja meblowa. W niektórych przypadkach wcześnie wykryte uszkodzenia nie mają wpływu na walory brzmieniowe i użytkowe instrumentu, więc można obejść się bez jego renowacji. Nie bójmy się też wszystkich starych otworów po drewnojadach – jeżeli nie ma świeżych śladów (np. wysypów świeżych trocin), można uznać, że drewnojady są już wymarłe.
To tyle jeżeli chodzi o przechowanie pianina lub fortepianu. Do tego należy dodać konieczność regularnego, średnio raz na pół roku, strojenia, oraz – w przypadku nadmiernego korzystania lub dłuższego okresu (kilku lat) niekorzystania – regulacji mechaniki. Ostatni punkt jest szczególnie ważny, gdyż mechanizm pianina / fortepianu musi funkcjonować precyzyjnie i niezawodnie. Natomiast, jako “ciało” pełne części ruchomych, siłą rzeczy nigdy nie zachowuje utrwalonej sprawności raz na zawsze. Im dłuższa jest przerwa w “przeglądach okresowych” – tym trudniejsza i kosztowniejsza będzie późniejsza konserwacja.
Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:
- mole w pianinie (17)
- pianino wolkenhauer (11)
- podkładki pod pianino (11)
- jak nawilżyć pianino (7)
- czy pianino moze stac kolo kaloryfera (7)
- pianino struny (6)
- płyta rezonansowa pianina (6)
- ranking pianin akustycznych (5)
- po fortepianie (5)
- mole ubrania (5)
- pianina polskie (4)
- jak ustawic pianino w pomieszczeniu (4)
- płyta rezonansowa pianina-zdjęcie (4)
- jak osłonić klawisze pianina (4)
- mole w fortepianie (3)
- podstawka pod kola pianina (3)
- korniki w pianinie (3)
- jak sciągnąć pokrywe pianina (3)
- budowa pianina od środka (3)
- części fortepianu (3)
- jak nawilżać pianino\ (3)
- co jest w srodku pianina (3)
- stary fortepian na sprzedaż (3)
- robaki w pianinie (3)
- podkładki pod fortepian (2)
- fortepian wnetrze (2)
- nuty organowe-do ściągnięcia (2)
- klawesyn budowa od srodka (2)
- nawilżanie fortepianu (2)
- czy pianino może stać obok pieca (2)
- na czym postawic pianino (2)
- plyra rezonsnsowa pianina zlom (2)
- kwiat na pianino w cieniu (2)
- mól w pianinie (2)
- co ustawić na pianinie? (2)
- pianini kolo kaloryfera (2)
- podkładki pod pianino bydgoszcz (2)
- mole w doniczce (2)
- program do strojenie pianina (2)
- gdzie postawic pianino (2)
- srodek fortepianu (2)
- płyta rezonansowa w środku pianina (2)
- podkładki wibroizolacyjne pianino (2)
- czy pianino moze stac obok grzejnika (2)
- woda w pianinie (2)
- pianino koło grzejnika (2)
- po co nawilżać pianino (1)
- pianino mole (1)
- piolun korniki (1)
- pianino moze stac kolo kaloryfera (1)
- pianino wnetrze instrumenntu (1)
- pianino nawilzanie (1)
- pianino pod oknem (1)
- pianino sloik wody pod pianinem (1)
- pianino słoik z wodą (1)
- podkładki do fortepianu (1)
- woda zniszczyla fornit (1)
- podkładki pod pianino kielce (1)
- słoik z wodą do pianina (1)
- sukno na pianino (1)
- strojenie pianin literatura (1)
- podstawki pod fortepian Kraków (1)
- podstawki pod koła pianina (1)
- podstawki pod pianino (1)
- zagazować mole (1)
- podkładka pod koło pianina (1)
- podkładka pod fortepian (1)
- po co się otwiera pianina (1)
- моль в пианино (1)
- pod pokrywa pianina (1)
- podkladki pianino (1)
- podstawki pod fortepian (1)
- podkladki pod fortepian (1)
- podkladki pod pianino (1)
- podkładka koło pianina (1)
- preparat do pianina na mole i (1)
- czy do pianina potrzeba wody (1)
- gdzie pianino nie powinno stać (1)
- Gdzie postawić pianino w domu (1)
- gdzie stawiac pianino (1)
- gdzie ustawić fortepian (1)
- jak dbać o fortepian lyra (1)
- jak dbaćo pianino (1)
- jak nawilżać pianino (1)
- blisko koło pianina i fortepianie (1)
- jak nawilzyc fortepian (1)
- jak ustawić pianino (1)
- gazowanie instrumentów (1)
- gazowanie drewnojadów poznań (1)
- czy grzejnik może stać za pianinem? (1)
- czy moze pianino stac kolo grzejnika (1)
- czy mozna sciagnac struny z fortepianu (1)
- czy na pianinie moze cos Stac? (1)
- czy pianino powinno sie zamykac (1)
- czy stroic pianino w domu (1)
- dlaczego w pianinie zamyka się klawisze (1)
- domowy sposob namole w pianinie (1)
- fortepian lyra (1)
- fottepian a kaloryfer (1)
- Jak ustawic pianino w mieszkaniu (1)
- jak zadbac o antyki (1)
- mole zniszczenia uszkodzenie ubrań zdjęcia (1)
- na czym powinno stać pianino (1)
- naftalina gdzie kupić gliwice (1)
- naftalina na mole gdzie kupić w bydgoszczy (1)
- pianinio koło kaloryfera (1)
- pianino - czesci (1)
- pianino czy fortepian do domu (1)
- pianino i miska wody (1)
- pianino kaloryfer (1)
- pianino kominku (1)
- mole w starym pianinie (1)
- mole a pianino (1)
- jak zciągnąć pokrywe pianina (1)
- jak zdjąć osłone pianina (1)
- kiedyś pianino w domu (1)
- kola pod fortepian (1)
- kolka pod pianino (1)
- korniki i kołatki w fortepianie pianinie (1)
- korniki w fortepianie (1)
- kołatki w organach (1)
- literatura dot pianin i fortepianów (1)
- miska na pianino (1)
- pianino koło kaloryfera (1)
Pingback: Wasze pytania – moje odpowiedzi | Ars Polonica
Pingback: Wasze pytania: jak zadbać o fortepian. Obsługa, remont, przechowanie… | Ars Polonica