Jan Drozdowski (ok. 1817 – po 1894; lata działalności: ok. 1840 [1884?] – ok. 1894), prawdziwe imię i nazwisko Stanisław Magdzicki (spotykana również wersja błędna – Magdziński) – założyciel firmy Drozdowski Jan i Syn w Krakowie (inna, wcześniejsza nazwa – Jan Drozdowski, Fabryka Fortepianów w Krakowie). Najbardziej znany producent fortepianów w Krakowie.
Pochodzący z województwa radomskiego (Jedlanka), po upadku Powstania Listopadowego uciekł do Galicji pod zmienionym nazwiskiem. Po praktykach zawodowych w Wiedniu otworzył ok. 1840 roku (prawdopodobnie wraz z bratem, Zenonem Simonem Magdzickim) własny warsztat oraz skład fortepianów w Krakowie, przy ul. Floriańskiej 18, który później prowadził wraz z synem (synami) aż do jego bankructwa ok. roku 1894. W międzyczasie (1892) zakład przeniesiono na ulicę św. Anny 9.
Miał trzech synów: Jana, Stanisława i Tadeusza, z których pierwszy był znanym krakowskim pedagogiem gry na fortepianie, zaś dwóch pozostałych – fortepianmistrzami, prowadzącymi pracownie naprawcze i składy fortepianów już po zbankrutowaniu rodzinnej firmy – aż do lat 1930-ych.
Taką wersję historii jego firmy (niestety, wraz z błędną informacją o nazwisku) podaje w swojej książce (“Fortepian polski”) Beniamin Vogel.
Jednak znany przedwojenny teoretyk i historyk muzyki, dr Józef Reiss, w swoim “Almanachu muzycznym Krakowa 1780-1914” (1939) podaje, iż fabryka Drozdowskiego (przy ul. Floriańskiej 18) powstała dopiero w roku 1884. Teoretycznie, mamy nowsze informacje przeciwko starszym. I było wszystko jasne, gdyby nie fakt, że pewna polska gazeta z Poznania z roku 1877 nazywa “pierwszą krajową fabryką fortepianów i pianin” wcale nie Drozdowskiego, lecz Franciszka Woronieckiego, i to jeszcze założoną tego samego roku (1877)! Gazeta, informując o wydarzeniach “na ziemiach polskich”, piszę, iż fabryka Woronieckiego z Jasła – “pierwsza fabryka fortepianów w Galicji” – wysłała właśnie “okazy” na wystawę przemysłową we Lwowie. Bez względu na znane od zawsze próby “zapomnienia” o konkurencji, ciężko jest sobie wyobrazić, że nikt “nie zauważył” istniejącej od 37 lat fabryki, i to nie byle gdzie, lecz w Krakowie, który zresztą stracił już wówczas swoją niezależność i z całą pewnością należał do tego samego “kraju”, co i Jasło – Galicji!
Zatem w dalszym ciągu nie wiemy, czy należy wziąć pod uwagę rok “ok. 1840”, czy 1884. Po stronie tego pierwszego stoi niewątpliwy autorytet specjalisty w tej dziedzinie prof. B. Vogla, po drugiej – archiwalne źródła (co ważne – niezaangażowane, bo pochodzące z innego państwa) i równie niewątpliwy autorytet dr. Reissa. Za rokiem 1884 zdaje się przemawiać również fakt bardzo małej ilości wyprodukowanych przez wytwórnię fortepianów, o czym niżej.
Zakład Jana Drozdowskiego i Synów prowadził produkcję w stopniu dość ograniczonym, jako że fortepian o numerze 156 pochodzi (wg B. Vogla) dopiero z ok. 1880 roku (aż 40 lat od powstania firmy!). Znany jest również nieco późniejszy instrument o numerze seryjnym 177, co pozwala twierdzić, iż w czasie swego istnienia zakład Drozdowskich w Krakowie łącznie wyprodukował zaledwie ok. 200 fortepianów i pianin. Mimo to, instrumenty były wystawiane na państwowe i międzynarodowe wystawy przemysłowe, m.in. we Lwowie (firma otrzymała medal srebrny) oraz w Paryżu (medal złoty).
Wszystkie znane mi instrumenty Drozdowskiego posiadają mechanikę wiedeńską; te wcześniejsze mają jeszcze układ prostostrunowy. Ostatni natomiast, który znam – nr 177 – posiada już pełną ramę metalową oraz krzyżowy układ strun (przy zachowaniu mechaniki wiedeńskiej).
Na rynku wtórnym zachowało się bardzo mało instrumentów Drozdowskiego.
Historię tej firmy jeszcze przyjdzie badać.
Krakowiaki – do boju!
Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:
- fabrykant drozdowski (8)
- fortepian drozdowski (5)
- produkcja fortepian Galicja (2)
- pianino woroniecki (2)
- fortepian woroniecki (2)
- fabryka fortepianów drozdowski (2)
- fabrykanci przedwojennych katowic (1)
- drozdowski kraków (1)
- piańinó śommerfeldt (1)
- liczniki drozdowski sp-2 (1)
- jan drozdowski książka (1)
- jan drozdowski (1)
- franciszek woroniecki fabryka fortepianów poznaniu\ (1)
- fabryka fortepianow ul florianska 18 (1)
- drozdowski fortepiany (1)
Pingback: Produkcja fortepianów w Krakowie | Ars Polonica
MAM FORTEPIAN DROZDOWSKIEGO O NR184 JEGO PRODUKCJE ROZPOCZENTO 1914 SĄ JESZCZE NA NIM DWIE DATY 1.3.1923 I 3.6.1924 ZAPEWNE DATA UKOŃCZENIA. ZNAJDUJĄ SIĘ TERZ PODPISY WŁAŚCICIELA I WYKONAWCÓW TEGORZ INSTRUMENTU. JERZELI KTOŚ JEST ZAINERESOWAN CO DO INSTRUMENTU I DAT I PODPISÓW PROSZE DZWONIĆ POD NR 506872844.
Proszę nie wyciągać pochopnych wniosków. Żadnego fortepianu nie buduje się przez 10 lat… Nawet daty powinien odczytywać specjalista, który zna kontekst sprawy.
Pingback: Niemiecka jakość, rosyjska dusza | Ars Polonica
Pingback: Krótka historia budownictwa fortepianów w Warszawie (aktualizowane) | Ars Polonica
Pragnę donieść że w Dworze Matejki stoi Drozdowski nr 185
Bardzo dziękuję! To cenna informacja!