Sommerfeldogedon

Owidiusz powiadał, że kropla drąży skałę. Znów i znów wracam do tematu bydgoskiego producenta pianin i fortepianów Brunona Sommerfelda. Nie dlatego, że pojawiło się więcej informacji, ale po to, by krytycznym okiem ocenić to, co dziś w drugim obiegu “chodzi” przed oczyma i w głowie zainteresowanych. W końcu, upór wszystkich poszukujących doprowadzi do ustalenia nowych faktów.

Dla polskich czytelników ważne są m.in. dwa teksty o Sommerfeldzie – jeden autorstwa Barbary Gogol-Drożniakiewicz, drugi – Adama Willmy. Błędów nie ustrzegł się żaden, jednak ten drugi operuje wyjątkowo sprzecznymi ze sobą hipotezami i pełen jest wzajemnie wykluczających się tropów.

W niniejszym tekście postaram się spojrzeć na oba te artykuły krytycznym okiem i skomentować każdą wątpliwą frazę, po czym odrzucić ewidentne przekłamania i poddać syntezie to, co pozostało. Czytaj dalej

Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:

  • pianino historia (4)
  • historia pianina i fortepianu (3)
  • prokorny (1)

Tuż przed kryzysem: polski przemysł fortepianowy w roku 1929

Niemal 90 lat temu, 11 grudnia 1929 roku, ukazała się “Gazeta Handlowa” nr 285 (rok IV), a w niej znalazł się nader ciekawy dział poświęcony polskiemu przemysłowi muzycznemu. I, choć już się rozpoczął tragiczny w skutkach światowy kryzys ekonomiczny lat 1929-35 (ludzie tracili pracę, umierali z głodu, popełniali samobójstwa, upadały firmy…), gazeta wciąż ukazuje niemal sielankową panoramę na chwilę przed rozpoczęciem kryzysu. Kryzys już wchodził do nas drzwiami i oknami, ale redakcja, publikując zgromadzone wcześniej materiały, wciąż próbowała zaklinać rzeczywistość. Ten zestaw artykułów trochę przypomina zegarki znalezione w ruinach, na których wskazówki zatrzymały się w chwili trzęsienia ziemi bądź tsunami…

Pomimo tego, iż początek kryzysu datuje się 24 października 1929 roku (upadek giełdy w Nowym Jorku), Polska weszła w kryzys nieco później, na przełomie lat 1929-30. Pomimo początku kryzysu, rok 1929 w Polsce był według statystyk ekonomicznych najbardziej udany od momentu odzyskania niepodległości. Czytaj dalej

Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:

  • firma ul J?zefa Ignacego Kraszewskiego Jas?o loc:PL (2)
  • rzeczoznawca instrumentów muzycznych lublin (1)
  • w olbrich end go pianino wartość (1)
  • wytworca i konserwator najwiekszych instrumentow muzycznych (1)

Mechanizmy pianinowe Ad. Lexow: problemy datowania

Jak tu wierzyć katalogom?

Posiadając dwa poniekąd znakomite katalogi – Grossbacha i Wittera – w dziale numeracji mechanizmów pianinowych (oraz fortepianowych) berlińskiej fabryki Adolfa Lexowa (Ad. Lexow) mamy prawdziwy galimatias. Katalogi te podają sprzeczne informacje – nie tylko względem siebie na wzajem, ale i w odniesieniu do swoich własnych numerów.

Katalog Wittera pełen jest niekonsekwencji i błędów druku – sprawia wrażenie, jakoby był to “zrzut ekranu z bieżącymi wynikami stanu badań na dzień dzisiejszy”, niedokończonymi, pozostawionymi bez korekty, sprawdzenia i podsumowania. Jednak wiele można Witterowi wybaczyć, jako że jest to katalog najpełniejszy i najbardziej szczegółowy. Ważne jest tylko, aby zrozumieć, gdzie mogą być błędy, na czym one polegają i jak do nich doszło. Czytaj dalej

Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:

  • podnoszona czesc fortepianu (9)
  • demontaż pianina (3)
  • budowa piania (2)
  • datowanie th (2)
  • trzy elementy fortepianu krzyżówka (1)
  • stroiciel pianin fortepianöw komprachcice (1)
  • sons firma produkujca fortepiny (1)
  • plyta fortepianu inaczej krzyzowka (1)
  • pianino klawiatura budowa (1)
  • My?listwo Rzesz?w loc:PL (1)
  • lexow grand prix germany pianino (1)
  • jak powstalo pianino (1)
  • j gerstenberger piano (1)
  • Dźwignia w pianinie Krzyżówka (1)
  • budowa pianin podrecznik allegro (1)
  • w którym wieku powstło pianino (1)

Numery seryjne fortepianów i pianin B. Sommerfeld

Nadszedł wreszcie czas, abym opublikował listę numerów seryjnych fortepianów i pianin bydgoskiej wytwórni Sommerfelda.

Sprawa jest o tyle ciekawa, że nikt w internecie takich danych nie posiada. Tej listy nie można zaczerpnąć z żadnego katalogu (Grossbach, Witter, Pierce itd.) ani książki (Vogel). Problem polega na tym, że fabryczna dokumentacja w postaci listy numerów seryjnych podpartych rokiem produkcji nie jest dziś znana, więc prawdopodobnie się nie zachowała. Czytaj dalej

Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:

  • pianino o numerze 20340 (2)
  • continental pianina (1)

Fabryka pianin K. Chamski w Bydgoszczy

Normalnie miejsce dla takich bytów jest na stronach zbiorowych – i do teraz notka o fabryce Chamskiego widniała na stronie Produkcja fortepianów i pianin w Bydgoszczy – ale, będąc pod wrażeniem kruchości i jaskrawości tej “spadającej gwiazdki”, postanowiłem uczcić jej pamięć osobnym wpisem, który jednocześnie rozbudowałem w oparciu o nowe dane. Czytaj dalej

Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:

  • zbiera polonica krzyzowka (5)
  • pianino k chamski cena (4)
  • producent pianino georg hoffmann (3)
  • M Wąsowski pianino (3)
  • sponnagel piano opinie (2)
  • Chce informacji o stroicielach pianin w Bydgoszczy (2)
  • najstarsze marko pianin od 1790 roku (2)
  • jaki jest wiek tego pianina geister schwabe liegnitz 2095 (2)
  • jaka jest cena pianina antyk (2)
  • legnica pianino 2pedały (1)
  • wytwórca największych instrumentów muzycznych (1)
  • w ktorym roku powstalo pianiono (1)
  • fortepian leipzig datowanie (1)
  • gdzie jest numer fabryczny numer pianina sommerfeld (1)
  • pianio chamski (1)
  • pianino petrof 32 letnie cena (1)
  • pianino neumann waga (1)
  • pianino M Wasowski 1900 r (1)
  • ile jest wart frankfrancuski z 1823r (1)
  • pianino calisia nr seryjny 41949 (1)
  • jak powinna wyglądać opinia wydana przez rzeczoznawcę meblowego (1)
  • michal szkielski fortepian cena (1)
  • Majatekrodzinysajlerzlegnicy (1)
  • pianino calisia 1990 cena (1)

Produkcja pianin i fortepianów w Polsce

W swoim czasie rozpracowałem listę niemieckich producentów fortepianów i pianin z terenów Ziem Odzyskanych, a więc tych, które mieszczą się w granicach dzisiejszej Polski. Lista wyszła imponująca, a do tego jest regularnie uzupełniana. W chwili obecnej jest to najbardziej kompleksowe spojrzenie na niemieckie budownictwo fortepianowe, które historycznie rozwijało się na terenach przyłączonych do Polski w 1945 roku.

Nadszedł czas na opublikowanie następnego etapu moich badań – list polskich producentów z terenów dzisiejszej Polski, krajów ościennych oraz krajów polskiej imigracji.

Dziś proponuję listę wszystkich znanych producentów pianin, fortepianów i fisharmonii z terenów dzisiejszej Rzeczypospolitej. Czytaj dalej

Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:

  • pianino schuppe neumann liegnitz (4)
  • legnica 1958 m-120 (4)
  • pianino olbrich-glatz (3)
  • kretschmann graudenz (3)
  • dawna polska fabryka pianin krzyżówka (3)
  • pianino bittner waga (2)
  • emil mieszczankowski (2)
  • miasto polskie słynące z produkcji pianon (2)
  • miasto słynące z produkcji fortepianów (2)
  • oscar lendorf dania pianina (2)
  • fortepian pedały grzyby (2)
  • pianino l schmidt i syn (2)
  • stojak pod pianino produkcja (2)
  • zabytkowy fortepian maleckiego (2)
  • miasto w ktorym do2007r produkowano fortepiany (1)
  • pianino małecki waga (1)
  • pianino gdzie szukac produkcji (1)
  • zNana z produkcji pianin (1)
  • ulica klonowica w jeleniej gorze w 1935 roku (1)
  • słynie z pianin (1)
  • pianino schonbach jaka to produkcja (1)
  • strojenie fisharmonii lublin (1)
  • producent fortepianow polska (1)
  • sehenwurdigkeiten in liegnitz (1)
  • producent fortepianów tabela (1)
  • schuppe neumann liegnitz costo pianoforte (1)
  • schiller pianino cena (1)
  • sąd ostateczny obrazy (1)
  • sąd ostaeczny obrazy (1)
  • Richard koischwitz-lodz (1)
  • producent pianin okres powojenny (1)
  • stroiciel pianin opole komprachcice (1)
  • producent pianin kalisz (1)
  • producent pianin calisia (1)
  • richard koischwitz (1)
  • pianino fricke leignitz (1)
  • obrazy sądu ostatecznego (1)
  • historia kościan woroniecki (1)
  • fortepiany szkielskiego (1)
  • fortepian wilhelm mayer gottf (1)
  • Firma Szczecin ul ?Klonowica Sebastiana Fabiana loc:PL (1)
  • fabryka pianin nad prosna (1)
  • fabryka pianin czestochowa (1)
  • cross przemyśl (1)
  • co wiadomo o ernescie schmidt urodzonego w niemczech w latach przedwojennych (1)
  • carl ecke berlin &posen 14 goldene rok produkcji (1)
  • artur ecke pianino (1)
  • ile kosztuje fortepian lub pianino plock (1)
  • ile kosztuje pianino el orla gdzie są produkowane (1)
  • janusz katolicki kancyonał z kosci słoniowej (1)
  • narodziny jezusa w malarstwie images (1)
  • Adam nowicki stroiciel (1)
  • miasto słynie z pianin krzyzowka (1)
  • miast nad prosna produkcja pianin (1)
  • Malarstwo Polskie Obrazy (1)
  • lubin poland 1974 fabryka lutruczych popularne violin (1)
  • L F Schmidt i Syn (1)
  • krzyzowka typ pianina (1)
  • Krosno biuro ul J?zefa Pi?sudskiego loc:PL (1)
  • kalisz produkcja pianin (1)
  • Anna kretschman pianino (1)

Bruno Sommerfeld o strojeniu i konserwacji pianina

Co powinien wiedzieć każdy posiadacz pianina lub fortepianu.

  • 1. Każdy instrument powinien być dwa razy w roku regularnie, najmniej jednak raz w roku strojony przez ukwalifikowanego stroiciela-korektora do kamertonu “A”.
    Instrument zaniedbany w strojeniu traci swą wartość tonową, a grający psuje słuch. Pozatem instrument przez czas dłuższy nie strojony, nie da się od razu dobrze nastroić i wymaga w krótkim czasie (za miesiąc) powtórnego nastrojenia. Zasadniczo nowe instrumenta wymagają początkowo częstszego strojenia. Czytaj dalej

Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:

  • pianino sommerfeld (14)
  • allegro harmonia trzyrzedowa kup teraz (8)
  • bruno sommerfeld (7)
  • sommerfeld pianina (7)
  • sommerfeld pianino (6)
  • Brunon Sommerfeld пианино (4)
  • stare pianino 1936 rokkupie sprzedam (4)
  • ochrona fortepianu przed molami (2)
  • historia rodu jagodzinskich (2)
  • sommerfeld-pianina (2)
  • pianino wagner rok 1936 ceny (2)
  • allegro harmonia trzyrzedowa keleckie (2)
  • konserwacja pianina bydgoszcz (2)
  • pianino somerfeld (2)
  • antyczne pianino wagner (2)
  • georg wendler piano ceny wartosc (2)
  • pianina sommerfeld (1)
  • pianinasomerfeld (1)
  • pianino semmerfeld (1)
  • ustawienie pianina (1)
  • szukam małego crossa dla dziecka dolnyslosk używanegoi (1)
  • przeciw molom w pianinie (1)
  • sommerfeld pianino cena 1936 r (1)
  • piano harmonie berlin (1)
  • sommerfeld pianino budowa (1)
  • ■pianino wagner rok 1936 ceny (2) (1)
  • wendler Bromberg Wikipedia (1)
  • michał szkielski (1)
  • AGO wycena bieżący (1)
  • brzęczenie pianina (1)
  • Brzeczenie pianino (1)
  • brzeczenie struny pianino (1)
  • Brzeczenie struny pianio (1)
  • buczenie podczas dotykania strun z piecyka (1)
  • elektroniczna książka telefoniczna dydgoszcz 1939 (1)
  • filc do renowacji pianin (1)
  • harmonia trzyrzedowa lwow (1)
  • ile pianino od kominka (1)
  • jagodziński lwów (1)
  • jak ustawic pianino przy scianie (1)
  • kiedy pianino brzęczy (1)
  • książka telefoniczna Bydgoszczy (1)
  • książka telefoniczna dydgoszcz 1939 (1)
  • książka telefoniczna miasta Bydgoszcz (1)
  • antyczne pudelka na tyton (1)

Bruno Sommerfeld

Bruno Sommerfeld (lata działalności: 1905/1921 (1923-24?) – 1943, lata życia nieustalone, być może 1887 – po 1950?) – niemiecki producent pianin i fortepianów w Bydgoszczy, który w okresie II Rzeczypospolitej (od 1921 lub 1923-24) osiągnął ogromny sukces w produkcji pianin i fortepianów, wybijając się na czołowe miejsce wśród krajowych fabrykantów fortepianów.  Czytaj dalej

Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:

  • gdzie przed wojna produkowano pianina sommerfeld (9)
  • b sommerfeld (7)
  • ile waży pianino zimmermann (6)
  • ile waży pianino sommerfeld (6)
  • sommerfeld pianino wartość (5)
  • harmonia trzyrzedowa kup teraz (5)
  • skupinstrumentów antyków gliwice (4)
  • sommerfeld piano (4)
  • producenci zabytkowch pianin z gdanska (3)
  • sommerfeld pianino cena allegro 1936 r (3)
  • oddam pianino braniewo (3)
  • pianino hoffman & czerny grand prix medaille D\OR co to znaczy (2)
  • fortepian sommerfeld (2)
  • fortepian sommerfeld CENY (2)
  • producent fortepianu (2)
  • pianino bruno sommerfeld bromberg r weissbrod (2)
  • mieczysław wybrański fisharmonie (2)
  • pianina polska (2)
  • Pianino B Sommerfeld (2)
  • bruno sommerfeld bromberg pianino (2)
  • bruno sommerfeld bromberg piano (2)
  • sommerfelds piano (2)
  • Brunon Sommerfeld (2)
  • allegro antykipianino (2)
  • allegro antyki pianino (2)
  • pianofortefabrik g wolkenhauer stettin (2)
  • pianino so (1)
  • pianino nowe sprzedaz (1)
  • pianino niemieckie kość sloniowa bruno (1)
  • pianino sommerfeld allegro (1)
  • pianino katowitz (1)
  • wartość pianino b sommerfeld (1)
  • пианино bruno sommerfeld 1927 7216 (1)
  • pianino grand prix wilhelm menzel 1927 (1)
  • harmonia na pedeala 1936 (1)
  • wilhelm menzel fortepiany o firmie (1)
  • wartość pianina sommerfelda (1)
  • sommerfeld jozef (1)
  • sommerfeld brunon bydgoszcz (1)
  • aleksander drygas pianino (1)
  • schneidemühl aukcje (1)
  • sommerfeld piano wiki (1)
  • sommerfeld piano wikipedia (1)
  • sommerfeld pianos (1)
  • romhildt weimar historia (1)
  • sommerfeld пианино (1)
  • piano grand prix menzel 1927 (1)
  • pianino sommerfeld katowice (1)
  • sommerfeld pianino cena (1)
  • pianino august forster cena 1890 (1)
  • pianino alexander herman skup (1)
  • Firma Ruda ?l?ska?Che?mo?skiego J?zefa loc:PL (1)
  • fabryki w wormditt (1)
  • cena pianina sommerfeld (1)
  • carl ecke pianino 4 struny (1)
  • Brunon Sommerfeld коллекция пианино (1)
  • Brunon Sommerfeld pianino cena (1)
  • brunon somenfeld (1)
  • bruno sommerfeld pianina (1)
  • bruno sommerfeld fabryka (1)
  • Bruno Sommerfeld Bromberg opinie (1)
  • bruno sommerfeld bromberg (1)
  • bruno somerfeld (1)
  • b sommerfeld grand prix 1921 (1)
  • b sommerfeld fortepian (1)
  • firmaq sommefeld niemcy (1)
  • fortepian drewniany z czasów wojny cena (1)
  • pianina używane sommerfeld (1)
  • pianina b sommerfeld (1)
  • medal sommerfeld cena (1)
  • marek sommerfeld lodz (1)
  • ksiązka telefoniczna miasta bydgoszcz 1939 (1)
  • ksiazka telefoniczna katowic przed 2 wojna (1)
  • ksiazka telefoniczna 1939 bydgoszcz (1)
  • jakie to pochodzenie sommerfeld (1)
  • ile waży pianino małecki (1)
  • historia fortepianu hoffmann (1)
  • grand prix paris 1927 b sommerfeld (1)
  • gdzie w wlkp można kupic pianino (1)
  • fortepiany producenci (1)
  • fortepian somerfeld (1)
  • b someferd firma (1)

Produkcja fortepianów i pianin w Bydgoszczy

Bydgoszcz w niemieckim okresie swej historii była niczym niewyróżniającym się prowincjonalnym miastem, gdzie produkcja pianin bądź fortepianów ledwo tliła, a wszyscy tylko i marzyli o tym, żeby uciec do Gdańska. Tak, uciekali Wiszniewscy, może nawet dwukrotnie; później uciekł i W. Jahne, i to tak nieskutecznie, że został złapany przez policję.  Czytaj dalej

Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:

  • pianino jähne (11)
  • jahne pianino (4)
  • pianino majewski (4)
  • pianino firmy bromberg (3)
  • pianino hahne (3)
  • producent pianin poznan (3)
  • bruno sommerfeld bromberg orgel (3)
  • polonica kielce upadłość (3)
  • M Wendler Bromberg (3)
  • jahne bydgoszcz (2)
  • ile jest wart fortepian becker (2)
  • jahne fortepian (2)
  • o majewski pianino (2)
  • pianina Bromberg (2)
  • pianina W Jahne (2)
  • pianino bromberg (2)
  • pianino producent W Jahne (2)
  • pianino produkcja do 1936 r (2)
  • historia fortepianu publikacje -historia katedry vogel rottermund (2)
  • fortepiany Bydgoszcz (2)
  • alegro pianino z 42 r (2)
  • ceny na nowe pianino w bydgoszczy (2)
  • fortepian ze skladu kordeckiego (2)
  • firma w zabrzu przy ulicy?Blani J?zefa loc:PL (2)
  • zabytkowe pianino schimmel (1)
  • polonica kielce ogłosiła upadłość (1)
  • pianino w jahne historia (1)
  • pianino w jahne co to za produkcja (1)
  • pianino w jahne cena (1)
  • bromberg pianino (1)
  • bromberg wendler (1)
  • pianino o majewski (1)
  • Pianino marki Jahne (1)
  • bruno somerfeld-bromberg pianina (1)
  • berg historia fabryki pianin (1)
  • producenci fortepianów w kraju (1)
  • wytwórnia pianin (1)
  • W Johne pianino historja (1)
  • w jahne cena (1)
  • w jaehne klavier (1)
  • voelberg bromberg pianino kiedy powstalo historia (1)
  • voelberg bromberg pianina kiedy powstawaly ich historia (1)
  • spis antycznych pianin (1)
  • rottermund pochodzenie (1)
  • prokorny pianino 1868 (1)
  • producent pianin w polsce 2013 (1)
  • producent bydgoszcz (1)
  • bruno sommerfeld bromberg pianino allegro (1)
  • bydgoszcz wile niemieckich fabrykantów (1)
  • julian kielbich (1)
  • jahne pianino nagrodzone (1)
  • Ed Seiler piano medale (1)
  • fortepian rok 1933 cena (1)
  • ile wart fortepian becker (1)
  • ile kosztuje pianino z 1927 roku (1)
  • ile kosztuje fortepian z 1850 roku (1)
  • ile kosztuja pianina z czasów wojennych (1)
  • Fortepian w jahne (1)
  • cena pianina w jahne (1)
  • książka telefoniczna centrali w bydgoszczy 1939r (1)
  • chamski pianino (1)
  • majewski pianina (1)
  • cena pianina jahne (1)
  • pianino chamski cena (1)
  • pianino chamski (1)
  • Pianino albert fibigier 1933 cena (1)
  • pianino 1936 r (1)
  • pianini otto majewski (1)
  • ceny laptopów sp z o o loc:PL (1)
  • pianina jähne (1)
  • Chamski fortepiany (1)
  • nimieckie pianina 1850-1940r (1)
  • fortepiany w bydgoszczy (1)

Wiszniewscy, rodzina gdańskich fabrykantów fortepianów

Jaskrawym zjawiskiem w muzycznej historii XIX-wiecznych Gdańska i Bydgoszczy zapisała się polskiego pochodzenia rodzina Wiszniewskich, budowniczych fortepianów.

W tej chwili trudno powiedzieć, w jakim stopniu i czy była ona zasymilowana, ale obierane imiona – Friedrich, Eugen, Bernhard, Philibert etc. – raczej nie pozostawiają co do tego wątpliwości.

Prawdopodobnie, rodzina wywodziła się z Warmiaków lub Mazurów, zamieszkujących południowe przedpola Królewca. Budownictwem fortepianów (w latach 1820-1896) zajmowało się pięciu członków rodziny, zgromadzonych wokół trzech niezależnych wytwórni w Gdańsku i co najmniej jednej w BydgoszczyCzytaj dalej

Zapytania z wyszukiwarki, prowadzące na tę stronę:

  • pianino otto bauer siegen I W (5)
  • albert wiszniewski (3)
  • wiszniewski danzig piano (2)
  • adalbert wiszniewski (1)
  • wiszniewski fortepian (1)
  • wiszniewski (1)
  • skala CC-a4 (1)
  • ród wiszniewskich (1)
  • ród neumann gdańsk (1)
  • pianino adolf gross allegro (1)
  • marka przedwojennychniemieckich samochodów (1)
  • hoflieferant 11975 theodor betting (1)
  • herby niemieckich fabrykantów danzig gdańsk (1)
  • contact o-k in ua loc:PL (1)
  • Ceny fortepianow z 1870 roku (1)
  • ars polonika gdansk groblaIII (1)
  • adolf gross marka pianina (1)
  • wytwornia fortepianow w bydgoszczy (1)